در قسمت اول نوشتههایم در مورد مسئولیت جهانی، قسمتی از مقالهی آقای پیتر سینگر(Peter Singer) با عنوان کودک در حال غرق شدن و گسترش دایره اخلاقی(The Drowning Child and the Expanding Circle) را ترجمه کردم. ترجمه من شامل بخشهای پایانی نمیشد، چون آن موقع فرصت زیادی برای نوشتن نداشتم و همچنین اهمیت بخشهای پایانی برای من کمتر بود.
در این نوشته یعنی قسمت دوم سری نوشتههایم در مورد مسئولیت جهانی، میخواهم خلاصه بخشهای پایانیای که ترجمه نکردم را بگویم، به همراه معرفیِ چند نوشته دیگر و یک سخنرانی از خود آقای سینگر در همین موضوع.
خلاصه بخشهای پایانی مقاله
در ادامه مقاله آقای سینگر به وجه دیگری از افزایش دایره حوزهی اثرگذاری انسانها اشاره میکند. ما علاوه بر آنکه میتوانیم با کمکهای خود میتوانیم جان فردی را در سمت دیگر دنیا نجات دهیم، قادر هستیم با کارهایمان به فرد دیگری در آن سمت دنیا آسیب وارد کنیم.
برای مثال او از تغییرات اقلیمی مثال میزند که در زمان ما طبیعت به طور جدی متأثر از اعمال انسانهاست و به طور مثال اعمال یک مصرف کننده در لوس آنجلس میتوان میتواند سبب سرطان پوست در استرالیاییهای شود.
افزایش ظرفیت حوزه اثرگذاری ما و ممکن شدن آگاهی از اتفاقات سراسر کره زمین دایره مسئولیت ما را گسترش داده است. و لازم است اخلاق هم با توجه به این تغییرات تغییر کند. ما به اخلاق جهانی احتیاج داریم.
اما آیا اخلاق جهانی ممکن است؟ به اعتقاد سینگر بله.
ما معمولا اخلاقیات را برخلاف میل خودمان میبینیم؛ این پیشفرض را داریم که آنهایی که ثروت زیادی از طریق تجارت، کسب و کار و … کسب کردهاند دنبال میل خودشان رفتهاند و از آن طرف فکر میکنیم کسی که موقعیت شغلی بهتر به لحاظ پولی را به خاطر اخلاقیات رها کرده، برخلاف میل خودش عمل کرده است.
بسیاری میگویند ساده لوحانه است اگر فکر کنیم مردم میتوانند زندگی بر پایه مصرف و رسیدن به مقام بالا در یک شرکت را با یک زندگی بر پایههای اخلاقیتر عوض کنند. ولی این تغییر در پاسخ به یک نیاز خواهد بود. امروز فقط فیلسوفان اگزیستانسیالیست از بیمعنایی زندگی نمیگویند. بلکه از جوانانی این صدا شنیده میشود که بیمعنایی را یک حقیقت میبینند.
خودمان را از چنگ این مفهوم پوچ موفقیت رها کنیم، بسیاری امروزه زندگی خود را پوچ میبینند. اخلاقیات برای این مسأله راه حل پیشنهاد میکند. رویکرد اخلاقی اولویتهای ما را تغییر میدهد. گسترش دایره اخلاق، درجه بالاتری از آگاهی اخلاقی و اخلاق جهانی به صورت اساسی جامعهای که در آن زندگی میکنیم را تغییر میدهد.
حرفهای دیگر پیتر سینگر در همین موضوع
سایت صدانت اینجا به نقل از روزنامه شرق یک مطلب با عنوان پیتر سینگر و اخلاق فقر منتشر کرده که به نظرم خوب است و به همین موضوع به نحو دیگری میپردازد. من خودم اولین بار با خواندن همین مقاله با سینگر و این استدلال او آشنا شدم.
مقالهای هم هست با عنوان قحطی، ثروت و اخلاق(Famine, Affluence, and Morality) که از اینجا میتوانید دریافت کنید. این مقاله که گویا در یک مجله فلسفی منتشر شده به نظرم هم استدلالگرایانهتر است هم به برخی نقدها در آن پاسخ داده شده.
این سخنرانی تد(TED) هم خوب بود گفتم به آن هم اشاره کنم. در این سخنرانی سینگر کمی به حواشی مسأله و افرادی که این راه را دنبال کردهاند پرداخته بعلاوه معرفی یک سری موسسات و خیریهها که در این حیطه کار میکنن.