Showing all posts tagged مرگ

You think you will wait until you hit rock bottom before taking your own life? Well, let me save you some time. There is no bottom. Despair is bottomless. You’ll never get there, and that’s why I know you’ll never kill yourself. Not you. Only those attached to the trivial things take their own lives, but you never will. You see, a person who reveres life and family and all that stuff, he’ll be the first to put his neck in a noose, but those who don’t think too highly of their loves and possessions, those who know too well the lack of purpose of it all, they’re the ones who can’t do it. Do you know what irony is? Well, you just heard one. If you believe in immortality, you can kill yourself, but if you feel that life is a brief flicker between two immense voids to which humanity is unfairly condemned, you wouldn’t dare. Look, Marty, you’re in an untenable situation. You don’t have the resources to live a full life, yet you can’t bring yourself to die. So what do you do?

A fraction of whole Steve Toltz

ترجمه نمی‌کنم، متن قسمتی از اوایل کتاب جزء از کل است. به طور خلاصه هری به مارتین می‌گوید تو خودت را نکشتی و نخواهی کشت، فکر می‌کنی که صبر کنی تا به انتهای ناامیدی برسی بعد خودت را بکشی. اما هیچ وقت به آن نخواهی رسید، ناامیدی انتها ندارد. فقط آن‌هایی که به چیزهای معمول دل بسته‌اند و برای زندگی و خوانواده ارزش جدی‌ای قائل هستند به خودکشی دست می‌زنند. آن‌هایی که به خوبی بی‌معنایی را می‌دانند، همان‌هایی هستند که نمی‌توانند.

برای من جالب است که گاهی برخی چقدر خوب می‌توانند حرفی را منتقل کنند و چقدر من از این ویژگی خالی هستم. یادم نمی‌آید که تا به حال توانسته باشم از زبان به خوبی برای انتقال چیزهایی فراتر از امور روزانه استفاده کنم.

این ته مانده‌ی تمام نشدنی امید از کجا می‌آید؟

ادامه ی مطلب

چند روزی بیشتر از ماه محرم نگذشته، اما از هفته پیش که محرم در فضای شهر پیدا بود. سوالی فکرم را مشغول کرد. جمله‌ای از امام حسین نقل شده‌است که «مرگ با عزت بهتر از زندگی با ذلت است». این جمله اگر نه به عنوان شعار اصلی ماجرای کربلا، یکی از مهم‌ترین شعارهای آن محسوب می‌شود. حالا این سوال مرا مشغول کرده این است که در خارج از فضای دینی هم این جمله می‌تواند درست باشد؟ در واقع سوال اینگونه مطرح می‌شود:

در چه شرایطی مرگ از زندگی بهتر است؟

معنای مرگ و زندگی در فضای دینی و بیرون از آن متفاوت است. در اولی معمولا مرگ پایان یک دوره و آغاز دوره‌ای دیگر است و منظور از زندگی، بودن در این دنیاست. در بیرون از این فضا، در فضای شک، در موقعیتی که ممکن است مرگ انتهای وجود و سرآغاز عدم باشد، زندگی بازه‌ای میان دو عدم است. ممکن است مرگ شروع دوره‌ای دیگر باشد که چیزی از آن نمی‌دانیم و بسیاری امکان‌های دیگر. در این فضا برای یک فرد در چه شرایطی عدم بهتر از زندگی است؟

ادامه ی مطلب

دیشب داشتم برنامه خندوانه را می‌دیدم، مرحله نیمه نهایی مسابقه خنداننده شو بین آقای مجید افشاری و خانم سیده مریم کشفی. قبل از مسابقه در مورد هرکدام مستند کوتاهی پخش شد. در ابتدای مستند آقای افشاری، ایشان گفتند که: «بعد از فوت بابا اتفاقی که افتاد در زندگی من، می‌تونم بگم من دیگر هیچ وقت از هیچی ناراحت نشدم».

این جمله در ذهنم ماند، باعث شد کمی فکر کنم و نگاهی به زندگی خودم بیاندازم. به نظرم در زندگی اتفاقاتی، لحظه‌هایی به قدری انسان را تغییر می‌دهند که انگار از آدم دو نفر می‌سازد یکی آدم قبل از آن اتفاق یکی هم بعد از آن، به نوعی این برهه‌ها زندگی ما را قسمت قسمت می‌کنند. مرگ عزیزان پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به این جنس اتفاق‌ها دارد. حدس می‌زنم برای آقای افشاری هم فوت پدرشان اینگونه بوده. البته الزامی نیست که حتما اتفاق بزرگ یا خاصی بیفتد؛ اتفاقات ساده هم گاهی می‌توانند ما را دو پاره کنند. در زندگی خود من فکر می‌کنم حداقل دو بار از این لحظات داشته‌ام.

تا جایی که یادم می‌آید از کودکی تا به امروز درگیر مرگ بودم. در کودکی فکرم بیشتر سمت مرگ دیگران بود و هرچه گذشت ابتدا مرگ خودم و سپس خود مساله مرگ، نه مرگ شخصی خاص، برایم پررنگ‌تر شد. البته که ترس و نگرانی از مردن هم سهمی در این میان داشت.

در کودکی و اوایل نوجوانی یعنی حدودا تا ابتدای دبیرستان هیچ‌گاه از مرگ نترسیدم. البته فکر می‌کردم که نمی‌ترسم وگرنه فرصتی دست نداد تا از این بابت مطمئن شوم. احساس می‌کردم گناهان زیادی ندارم، به سن تکلیف هم تازه رسیده بودم، بنابراین انتظار داشتم پس از مرگ به بهشت بروم، به همان طبقات پایین هم راضی بودم.

بعد از آن برای مدت کوتاهی حدود دو سال نظرم عوض شد. فکر می‌کردم بار گناهانم سنگین است و سرنوشتم پس از مرگ جهنم خواهد بود. از مرگ می‌ترسیدم و از خدا تقاضای فرصت برای جبران داشتم. مدتی به همین ترتیب گذشت تا از اینکه بتوانم رضایت خدا را جلب کنم ناامید شدم. البته این ناامیدی شامل ناامیدی از توانایی خودم برای جبران می‌شد نه از خدا. حس می‌کردم هرچه پیش می‌رود از خدا دورتر می‌شوم و اینگونه دوباره ترسم از مرگ کم شد. مرگ را به چشم این می‌دیدم که هرچه زودتر برسد جلوی سقوط بیشترم را خواهد گرفت.

بازهم چند سالی گذشت تا اینکه در برهه‌ای جهان‌بینی‌ام به لرزه درآمد و از نتایج آن تغییر احساسم نسبت به مرگ بود. در رابطه با مرگ کنجکاو شده بودم، احتمال کمی می‌دادم که بتوانم این مساله را در این دنیا حل کنم. دوست داشتم بدانم بعد از مرگ چیزی هست؟ چه اتفاقی خواهد افتاد؟ چگونه خواهد بود؟ و این کنجکاوی ترس من را از مرگ بسیار کم‌رنگ‌ کرد. کم‌تر از یک سال بعد که جهان‌بینی گذشته‌ام کاملا فرو ریخته بود، نسبت به مرگ بی‌تفاوت شدم و این حس را با خودم تا امروز که این نوشته را می‌نویسم دارم.

هنوز مرگ برایم مساله است و به آن فکر می‌کنم اما نسبت به آن نه نترس دارم نه اشتیاق.

بعد از مرگ همانی خواهی بود که قبل از تولد بودی – آرتور شوپنهاور

این جمله را برای اولین بار وقتی خواندم که نگاهم به زندگی متلاشی شده بود و بلافاصله در ذهنم حک شد. به نظرم نگاه به مرگ و زندگی دو روی یک سکه‌اند با این نگاه به مرگ و طبیعتا زندگی، چگونه زندگی کنیم؟ چگونه می‌توان زندگی کرد؟

چند روزی بود که همه چیز در وبلاگ آماده بود برای نوشتن، اما موضوعی برای نوشتن پیدا نمی‌کردم. دیروز در حال ورق زدن شعرهای دفترچه یادداشتم، به این بیت از فاضل نظری برخورد کردم.

مرا که طاقت این چند روز دنیا نیست
چگونه حوصله‌ی جاودانگی باشد؟!

جاودانگی و فنای انسان از چند سال گذشته تا همین امروز، برای من مسأله مهمی بوده، این بیت را که دیدم گفتم کمی در این مورد بنویسم. نمی‌خواستم وبلاگم را با چنین موضوعی شروع کنم اما چند روزی گذشته و موضوعی برای نوشتن پیدا نکرده‌ام، پس از همین بیت شروع می‌کنم.
یادم می‌آید در دوران کودکی از مادرم می‌پرسیدم: «تو بهشت آدم از بازی سیر نمی‌شه؟» و مادرم پاسخ می‌داد: «نه خدا بهشت رو طوری ساخته که از خوشی‌هاش سیر نشی بهشون عادت نمی‌کنی». بعدها که بزرگتر شدم مثلا می‌شنیدم انسان در بهشت هم علم می‌آموزد (و من این را مترادف با مدرسه رفتن می‌دانستم) بلافاصله می‌گفتم: «که چی؟ اگر زمان بی‌نهایت هست برای چی درس بخوانم یا حتی کاری بکنم؟». با این‌حال همواره با تمام اشکالات و ناهماهنگی‌هایی که به نظرم می‌رسید، معاد،بهشت و جهنم را دلیلی بر معنا دار بودن زندگی می‌دانستم. امروز می‌بینم که زندگی با یا بدون معاد معنایی ندارد.
نه طاقت زندگی فانی دارم، نه حوصله جاودانگی را